ชื่อแหล่ง อนุสาวรีย์ปู่พัน โสภณ

ประเภท อนุสรณ์สถาน

ที่ตั้ง หน้าซุ้มประตูทางเข้าวัดโสภณวนาราม ชุมชนวัดโสภณ ถนนโสภณ อำเภอเมืองระยอง

การถือ ที่ดินส่วนบุคคลบริจาคเพื่อประโยชน์ ครอง สาธารณะ

ประวัติความเป็นมาและคุณค่าความสำคัญ

อนุสรณ์สถานแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๔ หลังจากนายพัน โสภณ ได้ถึงแก่กรรม นายพัน โสภณ (พ.ศ.๒๔๔๙ - ๒๕๔๒) เป็นบุคคลสำคัญทางประวัติศาสตร์ของเมืองมาบตาพุด เป็นชาวเมืองระยองเชื้อสายจีนต่อมาได้เป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกเข้ามาจับจองพื้นที่ เพื่อทำสวนที่มาบตาพุดและได้ดำเนินกิจการค้า เช่น การเดินเรือ โรงไม้ โรงน้ำแข็ง ทำโป๊ะและท่าเรือ รวมทั้งการพัฒนาเมืองในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เช่น จัดตั้งโรงปั่นไฟฟ้าแห่งแรก การจัดตั้งตลาด (ปัจจุบันคือตลาดโสภณ) การตัดถนน สร้างห้องแถว และต่อมาได้บริจาคที่ดินให้ทางราชการสร้างสาธารณูปการต่างๆ ได้แก่ วัด โรงเรียน สถานีตำรวจภูธร สถานีดับเพลิง สถานีอนามัย เป็นต้น นอกจากนั้นยังเป็นเสรีไทยและมีความคุ้นเคยกับ ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช ผู้ซึ่งเคยมาพำนักที่มาบตาพุดด้วย นายพัน โสภณ ถึงแก่กรรมใน พ.ศ. ๒๕๔๒ ด้วยโรคชรา เป็นบุคคลที่มีคุณูปการอย่างยิ่งต่อเมืองมาบตาพุด และเป็นที่เคารพรักของประชาชน ลักษณะแหล่ง อนุสาวรีย์ตั้งอยู่บนที่ดินรูปสามเหลี่ยมล้อมรอบด้วยถนน ๓ ด้าน ตั้งอยู่หน้าซุ้มประตูทางเข้าวัดโสภณวนาราม ประกอบไปด้วยซุ้มปูนปั้นหลังคาทรงมณฑป ภายในมีรูปปั้นยืนของนายพันหรือปู่พัน โสภณ ด้านหน้าซุ้มมีรูปปั้นในท่านั่ง โดยรอบซุ้มประกอบไปด้วยรูปปั้นของสัตว์บริวาร ได้แก่ ช้าง ม้า วัว และควาย ส่วนด้านหลังซุ้มมีเพิงหลังคาคลุมเกวียนไม้เก่า ๑ เล่ม อนุสาวรีย์นี้เป็นที่เคารพสักการะของประชาชนในเมือง มาบตาพุด